Wereldwijd richten programma’s voor afvalbeheer en grondstoffenbesparing zich vooral op het terugwinnen van grondstoffen voordat afval op de stort terecht komt. Er wordt met name aandacht besteed aan recycling en afvalverwerking, in plaats van aan minder afval maken (reduce) en hergebruiken (reuse). Dit leidt tot kostbare systemen die materialen en grondstoffen vernietigen in plaats van het milieu beschermen en grondstoffen goed beheren.

Zero Waste gaat verder dan recyclen. De Zero Waste International Alliance formuleert de definitie van Zero Waste als volgt:

‘Zero Waste is het behoud van alle hulpbronnen door middel van verantwoorde productie, consumptie, hergebruik en terugwinning van producten, verpakkingen en materialen zonder verbranding en zonder lozingen op land, water of lucht die het milieu of de menselijke gezondheid bedreigen.’

Wij gaan uit van de Zero Waste Hierarchy, zoals geformuleerd door de Zero Waste Alliance. In de praktijk maken wij graag gebruik van de wat eenvoudiger R-ladder zoals hiernaast is afgebeeld: een hiërarchie die mensen, beleidsmakers, bedrijven stap voor stap richting een wereld zonder afval helpt. Het laat zien welke acties de meeste impact hebben om spullen en grondstoffen zo min mogelijk te verspillen. Van minder kopen (refuse) tot creatief hergebruiken (reuse), en pas recyclen als het echt niet anders kan. Het idee is simpel: focus eerst op de dingen bovenaan de hiërarchie, omdat die de grootste verandering teweegbrengen.

1. Refuse (weiger)

Zeg nee tegen spullen of materialen die je niet nodig hebt. Kijk ook of je iets op een andere, slimmere manier kunt doen. Bijvoorbeeld: deel spullen via deelplatforms of kies een multifunctioneel product dat meerdere dingen kan vervangen.

2. Reduce (verminder)

Denk na of je dat wat je wil kopen, echt nodig hebt. Ga bewuster met je spullen om en laat dat wat kapot is repareren. Zo gebruik je  minder grondstoffen.

3. Reuse (hergebruik)

Gebruik spullen opnieuw: vul een lege jampot op de markt met noten, of koop je kleding tweedehands. Geef spullen die je niet meer nodig hebt een tweede leven, door ze door te geven aan iemand anders of via tweedehands platforms te verkopen. Kies ook voor producten die lang meegaan en makkelijk her te gebruiken zijn.

4. Recyclen

Als hergebruiken niet meer lukt, kun je materialen recyclen. Zo worden ze verwerkt tot grondstoffen die opnieuw gebruikt kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan afvalhout, koffiedik of gras dat een nieuw doel krijgt.

5. Rot (composteer)

Zorg dat je uitsluitend spullen in huis haalt die hergebruikt of gerecycled worden. Of die in de laatste categorie rot vallen: composteren. Laat je groente en tuinafval composteren, zodat het nieuwe vruchtbare grond oplevert.